Καρκίνος προστάτη
Επιδημιολογία
Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται συνήθως στις μεγάλες ηλικίες και είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους άνδρες των δυτικών κοινωνιών και αποτελεί τη δεύτερη, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο.Στην Ευρώπη, η νόσος είναι λιγότερο συχνή στη Μεσόγειο συγκριτικά με χώρες της Βόρειας Ευρώπης.Ομάδα υψηλού κινδύνου αποτελούν οι άνδρες της μαύρης φυλής ενώ στις ασιατικές χώρες η συχνότητα εμφάνισης είναι η μικρότερη.
Συμπτωματολογία
Ο καρκίνος του προστάτη συχνά δεν εμφανίζει συμπτώματα και αποτελεί τυχαίο εύρημα μετά από δακτυλική εξέταση ή διαγιγνώσκεται μετά βιοψία του αδένα λόγω αυξημένου PSA ή σε παρασκεύασμα προστατεκτομής για καλοήθη υπερπλασία. Σε κάποιες περιπτώσεις η συμπτωματολογία είναι όμοια με εκείνη της καλοήθους υπερπλασίας (αποφρακτικού και ερεθιστικού τύπου ενοχλήματα). Σπανιότερα, ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να εκδηλωθεί με αιματουρία, επώδυνη εκσπερμάτιση ή περινεϊκό άλγος. Σε προχωρημένο στάδιο (συνήθως μεταστατικό) ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει αδυναμία/καταβολή, οστικά άλγη, παθολογικά κατάγματα, παραπληγία και ουραιμία λόγω αμφοτερόπλευρης διήθησης/απόφραξης των ουρητηρικών στομίων και ουρητηροϋδρονέφρωσης.
.
Αιτίες / Παράγοντες κινδύνου
Οι διαπιστωμένοι παράγοντες κινδύνου στον προστατικό καρκίνο είναι η αυξημένη ηλικία, η μαύρη φυλή και το οικογενειακό ιστορικό.Στους πιθανούς παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται οι διατροφικές συνήθειες (αυξημένη κατανάλωση ζωικού λίπους), η ορμονική κατάσταση του άνδρα και επαγγελματική έκθεση (βιομηχανία ελαστικών).
.
Διάγνωση
Κάθε άνδρας άνω των 50 ετών ή άνω των 45 ετών στις περιπτώσεις όπου υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό πρέπει να ελέγχεται ετησίως με δακτυλική εξέταση προστάτη και PSA ορού. Υπάρχουν και άλλοι δείκτες που ελέγχουν την πιθανότητα εμφάνισης προστατικού καρκίνου (PHI test, p2PSA, 4k score, PCA3 κτλ) αλλά η υπεροχή τους έναντι του PSA είναι υπό μελέτη. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία εμφάνισης καρκίνου συστήνεται συνήθως βιοψία προστάτη ή σε ορισμένες περιπτώσεις πολυπαραμετρική MRI. Στις περιπτώσεις όπου τίθεται η διάγνωση του καρκίνου, τότε ο ασθενείς θα πρέπει να υποβληθεί σε ειδικό απεικονιστικό έλεγχο πριν την επιλογή του θεραπευτικού του σχεδιασμού.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Λόγω της μεγάλης ετερογένειας της νόσου, η θεραπευτική προσέγγιση ενός ασθενούς με καρκίνο προστάτη είναι συνάρτηση διαφόρων παραγόντων όπως γενική κατάσταση του ασθενούς, υπάρχουσα συνοσηρότητα/προσδόκιμο ζωής, κυτταρική διαφοροποίηση του καρκίνου (Gleason score), έκταση της νόσου τη στιγμή της διάγνωσης, επιλογή του ασθενούς. Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν απλή παρακολούθηση του ασθενούς, χειρουργική αντιμετώπιση (ανοικτή - λαπαροσκοπική - ρομποτική μεθοδο), ακτινοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, χημειοθεραπεία και διάφορους συνδυασμούς αυτών. Σε κάθε περίπτωση, το θεραπευτικό πλάνο σχεδιάζεται για κάθε ασθενή ξεχωριστά ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του και είναι μία θεραπεία η οποία απαιτεί μακρόχρονη συνεργασία του ασθενούς με τον ιατρό.